Orzeczenia oraz opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci wydawane są przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradniach specjalistycznych na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz.U. poz. 1743).

Orzeczenia wydawane są na wniosek rodziców dziecka lub pełnoletnich uczniów. Wnioskodawca może wziąć udział w posiedzeniu zespołu orzekającego i przedstawić swoje stanowisko. Orzeczenie wydawane jest wyłącznie wnioskodawcom. Od orzeczenia w terminie 14 dni służy odwołanie do właściwego terytorialnie kuratora oświaty za pośrednictwem zespołu, który wydał orzeczenie. Orzeczenie może być na wniosek rodzica dziecka uchylone lub zmienione.

Wczesne wspomaganie rozwoju to specjalistyczne zajęcia, które mają poprawiać sprawność dzieci z różnymi deficytami — skorzystać z takowych mogą między innymi dzieci z zaburzeniami autystycznymi, czy też maluchy niewidzące lub niesłyszące. Jakie jednak trzeba spełnić wymagania, aby dziecko mogło uczęszczać na zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju (WWR)?

Korzystanie z nich przysługuje dzieciom z różnorodnymi zaburzeniami rozwojowymi. Zasady organizacji tychże zajęć, a także kwalifikacji do nich i tego, jak przebiegają, określone zostały w jednym z Rozporządzeń Ministra Edukacji Narodowej.

Jakie dzieci mogą skorzystać z wczesnego wspomagania rozwoju?

Zasadniczo każdemu dziecku, u którego stwierdzona zostanie jakaś niepełnosprawność lub inne zaburzenie rozwoju, zwyczajnie przysługuje możliwość uczęszczania na zajęcia WWR. Aby nieco jednak rozjaśnić sytuację, podać można przykłady najczęstszych problemów, przez które dzieci mogą mieć potrzebę korzystania z takich zajęć — wymienić tutaj można: uszkodzenia wzroku (np. niedowidzenie), uszkodzenia słuchu (np. niedosłuch), znaczne zaburzenia koordynacji ruchowej, niepełnosprawność umysłową, zaburzenia ze spektrum autyzmu, opóźnienie rozwoju mowy, nieprawidłowości rozwoju ruchowego, ogólne spowolnienie rozwoju. Ogólnie nie ma jakichś ograniczeń co do tego, od kiedy dzieci mogą korzystać z wczesnego wspomagania rozwoju. Zalecane jest nawet, aby maluchy zaczynały uczęszczać na zajęcia jak najwcześniej — od chwili wykrycia u nich zaburzeń rozwojowych. Ogólnie dziecko może korzystać z usprawniającej terapii do momentu rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej.

Podstawową powinnością rodziców jest oczywiście wypełnienie wniosku o wydanie opinii dotyczącej ewentualnej potrzeby prowadzenia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Do wniosku trzeba jednak załączyć pewne dokumenty — jednym z istotniejszych jest tutaj zaświadczenie lekarza specjalisty o istniejących u pacjenta deficytach (np. o zaburzeniach słuchu czy wzroku) — wydawaniem takowych typowo zajmują się pediatrzy oraz specjaliści medycyny rodzinnej.

Czasami konieczne może być również dostarczenie innych dokumentów, np. wyników jakichś badań przeprowadzonych wcześniej u dziecka, dokumentacji z przebiegu wcześniejszych terapii (np. logopedycznej) czy opinii o funkcjonowaniu malucha w przedszkolu. Zanim więc rodzice udadzą się już ostatecznie do poradni w celu załatwienia wszystkich formalności, najlepiej najpierw jest się dowiedzieć, jakich dokładnie dokumentów dana placówka wymaga.

Nie da się jednoznacznie powiedzieć, na czym polega wczesne wspomaganie rozwoju. Dokładny przebieg zajęć uzależniony jest bowiem od potrzeb danego pacjenta — u dzieci z nieprawidłowościami rozwoju ruchowego prowadzone są przede wszystkim różne ćwiczenia usprawniające, z kolei u maluchów z zaburzeniami mowy największy nacisk kładziony jest na pracę z logopedą.

Zajęcia trwać mogą przez różny czas — ogólnie jednak w ciągu miesiąca malec odbywa od czterech do ośmiu godzin zajęć wczesnego wspomagania rozwoju. Czas ten dostosowywany jest zarówno do tego, jakie są potrzeby dziecka, jak i do tego, jakie są jego możliwości.

Wczesne wspomaganie rozwoju ma pomagać nie tylko dziecku, ale i rodzicom. Wydawać by się mogło, że ukierunkowane jest ono wyłącznie na małego pacjenta. Nic bardziej mylnego — pomoc jest udzielana tak dziecku, jak i jego rodzinie. Opiekunom proponowana jest chociażby psychoedukacja — polega ona między innymi na wyjaśnieniu, skąd się wzięły problemy ich pociechy, a także opowiedzeniu, na czym dokładnie polegają stwierdzone u niej zaburzenia. Rodzinom udzielane jest również wsparcie w zakresie tego, jak mają interpretować zachowania dziecka i na nie reagować, a także pomaga się im w przystosowaniu warunków domowych do potrzeb malucha.

Zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju są całkowicie bezpłatne. Aby dziecko mogło z nich skorzystać, jest oczywiście wymagane posiadanie wcześniej wspomnianej opinii psychologiczno-pedagogicznej, aczkolwiek można ją otrzymać w placówkach publicznych, czyli również bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów.

Wczesne wspomaganie rozwoju: jakie są cele tych zajęć?

Podstawowy cel wczesnego wspomagania rozwoju jest oczywisty — zajęcia mają doprowadzić do tego, aby poziom funkcjonowania dziecka był jak najlepszy. Terapia ma za zadanie również zapobiegać pojawianiu się u malucha kolejnych zaburzeń, np. psychicznych, które mogłyby wystąpić ze względu na istniejącą u pacjenta niepełnosprawność intelektualną czy jakiekolwiek inne zaburzenia rozwojowe.

W trakcie WWR dziecko jest na bieżąco poddawane ocenie ze strony zespołu specjalistów. Sprawdzają oni, czy zajęcia wpływają na malucha zgodnie z założeniami, w razie potrzeby dokonywane są modyfikacje wcześniej opracowanego planu. Stale planowane są także kolejne działania — wszystko to ma na celu jak największe usprawnienie funkcjonowania małego pacjenta.

Wczesne wspomaganie rozwoju może przynieść niebagatelne efekty — nierzadko specjalistom udaje się doprowadzić do tego, że istniejące u podopiecznego deficyty uda się skutecznie skompensować. Jednak już sama nazwa zajęć sugeruje, że powinny one być wdrażane u potrzebujących ich dzieci szybko — dlatego właśnie, kiedy rodzice będą mieli choćby tylko cień podejrzenia, że rozwój dziecka może przebiegać nieprawidłowo, powinni niezwłocznie skonsultować się ze specjalistami.

Uwaga! Aby skorzystać z WWR, nie potrzebujecie mieć orzeczenia o niepełnosprawności!