Kolejnym krokiem w diagnostyce dziecka z podejrzeniem niedosłuchu, gdy ono najprawdopodobniej nie słyszy lub niedosłyszy, jest badanie ABR (Auditory Brainstem Response — słuchowe potencjały wywołane z pnia mózgu lub badanie ASSR (Auditory Steady State Response — słuchowe potencjały wywołane stanu ustalonego.

Oba badania wykorzystywane są do tego, aby ustalić, ile słyszy nasze dziecko, na jakim poziomie, ile decybeli, co słyszy, a czego nie słyszy. W tym badaniu dowiadujemy się konkretnie o tym, jak wygląda niedosłuch, czy wystarczą nam aparaty słuchowe, czy konieczne będzie wszczepienie implantu ślimakowego, bo niedosłuch jest na poziomie głębokim.

Oba badania można przeprowadzać od pierwszych tygodni życia. Warto zrobić je jak najszybciej, aby jak najszybciej podjąć odpowiednie kroki. Nie należy ufać lekarzowi, który każe czekać do szóstego miesiąca lub dłużej na przeprowadzenie takiego badania. To jest jak najbardziej błędna teza. W razie potwierdzenia niedosłuchu dziecko powinno być zaaparatowane do szóstego miesiąca życia, tak by jego nerwy stały się odpowiednio stymulowane i żeby zapewnić mu prawidłowy rozwój słuchu i mowy. Badania są całkowicie bezbolesne. Dziecku nakleja się elektrody na główkę i nakłada się słuchaweczki. Pacjentowi przyklejane są elektrody, dwie na czole i po jednej za uszami. Elektrody mierzą odpowiedź mózgu na poszczególne dźwięki (zbierają sygnały elektryczne). Poprzez słuchawki wewnątrzuszne (sondy) podawane są różnego rodzaju dźwięki (tony, trzaski). Dziecko powinno być spokojne, najlepiej, by spało. Ma leżeć spokojnie, nie ruszać się. Często w szpitalach proponowane jest podanie środka uspokajającego (np. Viburcol) lub w szczególnych przypadkach badanie zostaje przeprowadzone w narkozie. U dorosłego wystarczy stan czuwania. Technicznie te badania wyglądają dla rodzica bardzo podobnie. Obecnie można znaleźć dość bogatą ofertę audiologów i protetyków, którzy w specjalnych mieszkaniach, gdzie można uśpić dziecko, przeprowadzają takie badania. Niektórzy oferują także badanie w warunkach domowych.

Badania technicznie wyglądają podobnie. Różnią się metodami stymulacji narządu słuchu oraz oceną odpowiedzi uzyskaną podczas oględzin. Badanie ASSR jest bardziej dokładne. Jeżeli w ABR pojawiają się jakieś wątpliwości, wtedy najczęściej rozszerza się diagnostykę o ASSR. Zwykle te badania trwają od jednej do dwóch godzin.

Musimy jednak pamiętać o tym, że diagnostyka słuchu pacjenta nigdy nie powinna opierać się na jednym badaniu. Szczególnie w przypadku dzieci musimy brać pod uwagę regularne kontrole słuchu, a w procesie diagnostycznym zawsze pamiętać o podstawowej zasadzie diagnostyki audiologicznej nakazującej nam stosować krzyżowe potwierdzanie wyników badań.

W skrócie:

ABR

Metoda słuchowych potencjałów wywołanych z pnia mózgu umożliwia ocenę funkcjonowania ślimaka, nerwu słuchowego, a także wyższych pięter drogi słuchowej. Pozwala również określić miejsce uszkodzenia narządu słuchu i obiektywnych prób słyszenia dla częstotliwości 500, 1000 oraz około 2000–4000 herców. ABR jest badaniem bezbolesnym i nieinwazyjnym, wykonywanym w stanie wyciszenia (lub snu w przypadku dzieci). Badanie nie wymaga żadnej współpracy, odpowiedzi ze strony pacjenta. Wyniki przedstawione są w postaci wykresów (fal). Badanie ABR można stosować bez ograniczeń wiekowych, a więc zarówno u noworodków, jak i osób dorosłych. Dla małych dzieci, w wieku kilku miesięcy, jest to obecnie standardowe badanie służące do obiektywnej oceny wielkości ubytku słuchu. Kilkumiesięczne dzieci zazwyczaj badane są we śnie naturalnym, natomiast dzieci w wieku od roku do czterech lat — w stanie czuwania lub we śnie naturalnym.

ASSR

Badanie ASSR pozwala na wyznaczenie progu słyszenia. Jest to odpowiednik audiometrii tonalnej, jednak w przeciwieństwie do audiometrii tonalnej nie wymaga aktywnego udziału pacjenta. Dzięki niemu można zbadać przewodnictwo powietrzne i kostne.

ASSR jest badaniem bezbolesnym i nieinwazyjnym, wykonywanym w stanie wyciszenia (lub snu w przypadku dzieci). Badanie nie wymaga żadnej współpracy lub odpowiedzi ze strony pacjenta. Wyniki przedstawione są w postaci wykresów (audiogramu). Badanie ASSR można stosować bez ograniczeń wiekowych, a więc zarówno u noworodków, jak i osób dorosłych. Dla małych dzieci, w wieku kilku miesięcy, jest to obecnie standardowe badanie służące do obiektywnej oceny wielkości ubytku słuchu. Kilkumiesięczne dzieci zazwyczaj badane są we śnie naturalnym, natomiast dzieci w wieku od roku do czterech lat — w stanie czuwania lub we śnie naturalnym.

Jak przygotować dziecko:

• badanie powinno być poprzedzone wizytą u lekarza specjalisty (audiologa, otolaryngologa);

• badane dziecko musi być zdrowe (brak kaszlu, kataru, podwyższonej temperatury);

• badane dziecko musi być senne, aby mogło usnąć w gabinecie po naklejeniu elektrod;

• w celu stworzenia warunków sprzyjających odprężeniu i wyciszeniu się dziecka warto zabrać ze sobą wózek dziecięcy, własny kocyk, poduszkę, ulubionego pluszaka (przedmioty, dzięki którym dziecko będzie czuło się bezpieczniej).