BADANIE PRZESIEWOWE SŁUCHU
Program Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków, realizowany dzięki Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, to największy profilaktyczny program zdrowotny w Polsce. Jego podstawowym celem jest objęcie badaniem każdego nowo narodzonego dziecka pod kątem uszkodzenia słuchu oraz analiza czynników ryzyka predysponujących do wystąpienia uszkodzenia słuchu.
Badanie słuchu u noworodków to szybka i prosta kontrola pozwalająca sprawdzić słuch u każdego malca. Wykonuje się je na oddziale położniczym przed opuszczeniem szpitala lub w pierwszych tygodniach życia dziecka. Badanie trwa zaledwie kilka minut, nie jest bolesne, a zazwyczaj odbywa się, gdy dziecko śpi. Specjalista w zakresie badań słuchu wykonuje badanie przy łóżku lub w cichym pomieszczeniu. Do zewnętrznej części ucha dziecka przymocowana zostaje niewielka i miękko zakończona słuchawka, z której emitowane są trzaski. Gdy dźwięk dotrze do wewnętrznej części ucha, zazwyczaj tworzy się echo. Obserwując ekran komputera, prowadzący badanie sprawdza, w jaki sposób ucho dziecka reaguje na przesłany dźwięk. Jest to tzw. badanie emisji otoakustycznej — Otoacoustic Emission (OAE). Wyniki są przekazywane natychmiast po ukończeniu sprawdzianu. Jeżeli badanie przesiewowe wykaże silną reakcję obu uszu na przesłany dźwięk, oznacza to, że dziecko najprawdopodobniej nie ma wady słuchu. Nawet jeżeli badanie przesiewowe nie wykaże silnych reakcji jednego lub obu uszu, czyli da wynik wątpliwy, nie musi to oznaczać, że dziecko ma wadę słuchu. W takiej sytuacji wykonane zostanie dodatkowe badanie. Najczęstsze powody konieczności powtórzenia: dziecko było niespokojne podczas badania, badanie zostało zakłócone przez odgłosy w tle lub w trakcie badania w uchu znajdował się płyn, lub było ono chwilowo zatkane.
Dziecko, którego wynik jest prawidłowy, otrzyma NIEBIESKI CERTYFIKAT, który zostanie wklejony do książeczki zdrowia dziecka.
W przypadku wątpliwego wyniku badania słuchu, braku wykonanego badania bądź wystąpienia czynników ryzyka niedosłuchu do książeczki zdrowia dziecka zostanie wklejony ŻÓŁTY CERTYFIKAT. Wówczas konieczne będzie przeprowadzenie dodatkowych badań w placówce audiologicznej lub laryngologicznej. Jeżeli w wyniku badania kontrolnego okaże się, że słuch dziecka jest prawidłowy, żółty certyfikat zostanie zastąpiony niebieskim. Będzie to oznaczać, że u dziecka nie stwierdzono wady słuchu i że diagnostyka została zakończona.
Lekarz rodzinny, pod którego opieką znajduje się dziecko, powinien zwrócić uwagę na kolor wklejonego w książeczce certyfikatu!
Zlekceważenie badania i nieleczenie wady słuchu wiąże się z poważnymi konsekwencjami. Jedną z nich stanowi zahamowany lub opóźniony rozwój mowy u dziecka. Najważniejszy w rehabilitacji słuchu jest pierwszy rok życia. Zaniedbań powstałych w tym okresie z powodu braku aparatowania i stymulacji słuchu nie da się już wyrównać w kolejnych latach. Im później dziecko z wadą słuchu zostanie objęte rehabilitacją, tym trudniej będzie osiągnąć pełny rozwój mowy. Najnowsze badania dowodzą, że krytyczny dla rozwoju mowy jest okres pierwszych sześciu miesięcy życia dziecka. Jeśli otrzyma ono na czas odpowiednią pomoc, ma szansę na harmonijny rozwój, podobny do prawidłowo słyszących rówieśników. Bardzo istotne jest powtórzenie badania przesiewowego lub wykonanie wstępnego badania diagnostycznego!
POWTÓRZENIE BADANIA
Badanie podstawowe wykonuje się tak samo jak to na oddziale noworodków — za pomocą otoemisji akustycznej (OAE) lub słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu (ABR), lub ASSR. Różnica polega jedynie na wstępnym wywiadzie i badaniu lekarskim oraz wykonaniu dodatkowego badania, tzw. audiometrii impedancyjnej (AI), która diagnozuje stan ucha środkowego.
